« poprzedni punkt | następny punkt » |
Definicja 1.4.1
Iloczynem lub przecięciem zbiorów A i B nazywamy zbiór A ∩ B składający się z elementów, które należą równocześnie do A i do B,
x ∈ A ∩ B wttw x ∈ A i x ∈ B.
Rys. 1.4.1 Przecięcie zbiorów.
Przykład 1.4.1
(a) Niech A = {2i: i <16, i ∈ N }, B = {3i: i<11, i ∈ N}. Wtedy A ∩ B zawiera tylko te liczby naturalne, które dzielą się zarówno przez 2 jak i przez 3 oraz nie są większe niż 30,
A ∩ B = {0, 6, 12, 18, 24, 30} = {6i : i<6, i ∈ N}.
(b) Niech X będzie zbiorem wszystkich studentów PJWSTK, a Y zbiorem wszystkich kobiet. Wtedy X ∩ Y jest zbiorem wszystkich studentek PJWSTK.
Na mocy definicji przecięcie zbiorów A ∩ B jest zarówno podzbiorem A jak i podzbiorem B. W szczególnym przypadku takie przecięcie może być puste. Mówimy wówczas, że zbiory A i B są rozłączne.
Wprost z definicji iloczynu zbiorów wynika, że x ∉ A ∩ B, gdy nie jest spełniony chociaż jeden z warunków definicji, czyli
x ∉ A ∩ B wttw x ∉ A lub x ∉ B
Iloczyn zbiorów, podobnie jak suma, jest operacją łączną i
przemienną, a ponadto zachodzi prawo rozdzielności sumy względem
iloczynu. Prawa te można zapisać w następującej postaci:
A ∩ (B ∩ C) = (A ∩ B) ∩ C (łączność)
A ∩ B = B ∩ A (przemienność)
A ∩ (B ∪ C) = (A ∩ B) ∪ (A ∩ C) (rozdzielność)
Wymienione prawa przypominają analogiczne zasady rządzące operacjami sumy i iloczynu w zbiorze liczb rzeczywistych. Tu jednak kończy się analogia. Następujące prawa nie mają odpowiednika w arytmetyce liczb rzeczywistych.
A ∩ A = A (prawo idempotentności)
A ∩ (A ∪ B) = A, A = A ∪ (A ∩ B) (prawa absorbcji, lub inaczej pochłaniania)
A ∪ (B ∩ C) = (A ∪ B) ∩ (A ∪ C) (prawo rozdzielności iloczynu względem sumy)
Ten ostatni związek między zbiorami zilustrujemy przy pomocy
diagramów Venna.
Rys. 1.4.2 Ilustracja graficzna prawa rozdzielności.
Podobnie jak w przypadku sumy, inkluzję można "mnożyć" stronami. Zachodzi bowiem następujący fakt:
Lemat 1.4.1
Dla dowolnych zbiorów A, B, C, D, jeśli A ⊆
C i B ⊆
D, to A ∩ B ⊆ C
∩ D.
Dowód. Załóżmy, że A ⊆ C i B ⊆ D. Jeżeli x ∈ A ∩ B, to zgodnie z definicją przecięcia, x ∈ A i x ∈ B. Na mocy przyjętych założeń mamy więc x ∈ C i x ∈ D, czyli x ∈ C ∩ D. Wynika stąd, że dowolny element zbioru A ∩ B należy do zbioru C ∩ D, czyli A ∩ B ⊆ C ∩ D. ♦
Pytanie 1.4.1: Jak można scharakteryzować zawieranie zbiorów przy pomocy operacji przecięcia? (porównaj lemat 1.3.2).
Zobacz odpowiedź
« poprzedni punkt | następny punkt » |