« poprzedni punkt   następny punkt »


12.4. Zliczamy surjekcje

Surjekcje, to jak sobie Czytelnik przypomina, odwzorowania "na". Załóżmy, że f jest funkcją określoną w pewnym skończonym zbiorze X i o wartościach w zbiorze Y, przy czym moc zbioru X jest nie mniejsza niż moc zbioru Y, |Y| ≤ |X|.

Zauważmy, że jeśli Y = {y1,y2,..., yk} i dana jest jakaś funkcja całkowita f: X → na Y, to kładąc X i = f -1({yi}) dla i = 1, 2, ..., k, otrzymujemy podział zbioru X na k części, Rys. 12.4.1(a).

Rzeczywiście, gdyby zbiory Xi i Xj , dla i ≠ j, miały jakiś element wspólny x, to na mocy definicji przeciwobrazu (por. punkt 4.4) byłoby f(x) = yi oraz f(x) = yj, co nie jest możliwe, bo f jest funkcją. Żaden ze zbiorów Xi nie jest pusty, bo każdy element zbioru Y jest wartością funkcji zgodnie z założeniem, że f jest surjekcją. Ponadto, skoro funkcja f jest całkowita, to każdemu elementowi x przypisano wartość w zbiorze Y, np. yi, ale wtedy x ∈ Xi. Wynika stąd, że suma wszystkich zbiorów X1,..., Xk to X.

Rys. 12.4.1 (a) Funkcja f wyznacza podział zbioru X. (b) Dany podział zbioru X na k zbiorów wyznacza k! różnych funkcji na zbiór k-elementowy.

Z drugiej strony, jeśli mamy podział zbioru X na k części, X1,...,Xk to przypisując tym częściom elementy zbioru Y określamy funkcję z X na Y, por. Rys 12.4b. Na przykład, możemy ją określić następująco:

f(x) = y1 wttw x ∈ X1,

f(x) = y2 wttw x ∈ X2,

...

f(x) = yk wttw x ∈ Xk.

Jest to dobrze określona funkcja całkowita, bo zbiory X1,..., Xk są zgodnie z definicją podziału parami rozłączne. Element y1 przypisany wszystkim elementom zbioru X1 został wybrany dość arbitralnie: równie dobrze mogliśmy wybrać każdy inny element zbioru Y. Mamy zatem dokładnie k! (wszystkie permutacje elementów zbioru Y) różnych funkcji odpowiadających temu samemu podziałowi.

Ponieważ liczba podziałów zbioru X na k części wyraża się liczbą Stirlinga S(n,k), zatem możemy sformułować następujący wniosek:

Lemat 12.4.1

Liczba funkcji odwzorowujących X na Y gdzie |X| = n i |Y|= k, wynosi k!*S(n,k).

Pytanie 12.4.1: Na ile sposobów możemy rozdać 5 różnych cukierków trójce dzieci, tak aby każde z nich dostało co najmniej jeden cukierek?


« poprzedni punkt   następny punkt »